مناطق آزاد تجاری ایران یا همان مناطق آزاد ایران

در مجموع در ایران 7 منطقه آزاد تجاری- صنعتی وجود دارد که هر یک از آن ها را در این مطلب از مجله الی گشت برای شما خوانندگان معرفی می نماییم. جدای از مناطق آزادی که در این مطلب به شما معرفی می کنیم، مناطق آزاد دیگری همانند منطقه آزاد فرودگاه امام خمینی و منطقه مکران منتظرند تا به عنوان مناطق آزاد تجاری به تصویب برسند. با سفر به مناطق آزاد تجاری ایران به عنوان گردشگر، نه تنها می توانید به اجناس و کالاهای بسیاری با قیمت های مناسب دسترسی داشته باشید بلکه از زیباترین جاذبه های گردشگری کشور هم دیدن خواهید نمود.

منطقه آزاد کیش

جزیره کیش دومین جزیره بزرگ جنوب کشورمان است که دارای سوابق بازرگانی متعددی است. در گذشته شاهد ارتباطات تجاری جزیره کیش با کشورهایی همانند هندوستان و دیگر کشورهای بین النهرین بودیم؛ به گونه ای که پل ارتباطی کشورهای اطراف بود. عمده محصول تجاری که در جزیره کیش به دست می آمد، مروارید بود که هنوز هم صید آن ادامه دارد. هر چند دیگر رونق سابق را، در دنیا ندارد. جزیره کیش از سال 1384 تا به امروز خارج از قلمرو گمرکی کشور محسوب می شود. با این وجود، تاریخ رسمی افزوده شدن این جزیره به مناطق آزاد تجاری ایران مربوط به سال 1372 است. در میان صنایع شناخته شده ای که در این جزیره دیده می شود می توان به صنایع برقی و الکترونیک، پوشاک، مواد غذایی و دارویی، شیمیایی، سلولزی، صنایع غیرفلزی و یک واحد تولید خودرو اشاره نمود که گردشگران می توانند در میان آن ها خرید کنند. مراکز خرید کیش یکی از بهترین مراکز خریدی هستند که می توانید به راحتی از آن ها خرید کنید.

منطقه آزاد قشم

منطقه آزاد قشم از دیگر مناطق آزاد ایران در بین جزایر جنوب کشورمان است که در ورودی خلیج فارس واقع شده و عنوان بزرگترین جزیره جنوب کشورمان را دارد. مساحت این جزیره، 1430 کیلومتر مربع بوده که در دهانه تنگه هرمز و در نزدیکی بندرعباس قرار گرفته است. نام تنگه ای که این جزیره را از خاک پیوسته ایران جدا می کند، تنگه کلارنس نام دارد. بندر قشم در ناحیه شرقی جزیره قرار دارد و در نزدیکی خود، بیشترین مراکز خرید و بازارها را جمع نموده است. بازار قدیم قشم درست در ورودی بندر قشم قرار دارد. همچنین اگر می خواهید از بازار درگهان دیدن کنید، می توانید از جلوی ورودی بندر قشم تا درگهان تاکسی بگیرید که 20 دقیقه ای به آن می رسید. بیشترین رفت و آمد در قشم، به بندر قشم است. این بندر به دلیل موقعیت عالی که در این جزیره دارد، در طول تاریخ به عنوان مرکز تجاری بین کشورهای آسیای غربی، خاورمیانه، شبه جزیره عربستان و آفریقا مورد توجه بوده است. تاریخ این جزیره به 500 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد و در طول سال های متمادی اهمیت استراتژیکی در خلیج فارس و تنگه هرمز به عهده داشته است.

منطقه آزاد چابهار

شهر بندری چابهار جزو مناطق آزاد تجاری ایران در جنوب کشورمان است که در استان سیستان و بلوچستان و در کنار دریای عمان در گوشه شرقی خلیج چابهار قرار گرفته است. در مجموع، منطقه آزاد چابهار، زمینی به مساحت 14 هکتار دارد که حدود 10 هکتار از آن، مربوط به فعالیت‌های صنعتی و حدود 4 هکتار از آن مخصوص بخش‌های بازرگانی، گردشگری و خدمات اقتصادی است. ایران از طریق بندر چابهار می‌تواند به دریای عمان و سپس اقیانوس هند که یکی از پراهمیت‌ترین راه‌های آبی جهان است، دسترسی داشته باشد. دریای عمان ایران و دیگر کشورهای اطراف خلیج فارس را با بنادر بزرگ و کوچک جهان مرتبط می‌سازد.

منطقه آزاد ارس

از مناطق آزاد ایران که در ناحیه شمال غربی کشورمان قرار دارد، منطقه آزاد ارس است. منطقه آزاد ارس در نقطه صفر مرزی و در مجاورت کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان قرار گرفته است. محدوده منطقه آزاد ارس شامل 9700 هکتار اراضی است حدود 51 هزار هکتار از آن در برگیرنده دو شهرستان جلفا و کلیبر است. منطقه آزاد ارس سه بخش مجزا از یکدیگر دارد که در شهرستان کلیبر به نام محدود قلی بیگ لو مشهور است. بخش دیگری از این منطقه آزاد در اطراف سد خد آفرین و قسمتی از آن در محدوده گمرک نوردوز قرار گرفته است. گمرک نوردوز در مرز بین ایران و ارمنستان قرار گرفته است. جلفا قدمتی تاریخی حتی مربوط به زمان های پیش از میلاد دارد. نام محله جلفای اصفهان از این منطقه گرفته شده است.

منطقه جلفا آذربایجان از گذشته های دور، شهرت داشته و در کتاب جغرافیای کیهان تاریخچه جلفا را تا دوران هخامنشی می کشاند. در زمان هایی که وسعت ایران بیشتر بود، این سرزمین از اراضی ارمنی نشین ایران بود که در ارمنستان قرار داشت. منطقه آزاد ارس به برکت برخورداری از موقعیت ژئواکونومیکی عالی و دسترسی به بازارهای بین‌المللی و امکان ترانزیت و صادرات مجدد، مکان مناسبی برای توسعه صادرات کشور است.

همچنین این منطقه به پشتوانه مناطق ارزشمند اکولوژیکی حفاظت شده، اقلیم و منابع غنی آب، ذخیره‌گاه‌های بین‌المللی جنگلی، محیط زیست مطلوب و قابلیت‌های توسعه گردشگری در زمینه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و ورزشی، به یک منطقه بین‌المللی گردشگری، تفریحی، سلامتی و درمانی تبدیل شده است. این منطقه از لحاظ جذب سرمایه گذاران خارجی و البته توسعه صنعت گردشگری نیز مطرح است. منطقه آزاد ارس را در میان مناطق آزاد تجاری ایران می توان نقطه ارتباطی شرق و غرب به همراه شمال و جنوب دانست.

منطقه آزاد انزلی

منطقه آزاد انزلی در سال 1375 هجری شمسی، ابتدا به عنوان منطقه ویژه اقتصادی در 2 بخش به تصویب رسید. پس از آن در سال 1382 توانست جزو مناطق آزاد تجاری ایران به ثبت برسد. با این حال کار اصلی و رسمی خود را به عنوان منطقه آزاد تجاری-صنعتی از سال 1384 شروع نمود. این منطقه دارای بخش هایی از شهرستان انزلی در خشکی (3200 هکتار) و حدود 2 کیلومتر عمق آب های ساحلی در این ناحیه را شامل می شود.

منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی (به غیر از محدوده بندری) به اراضی نیروی دریایی و روستای طالب آباد از غرب و  از سوی شرق به روستای چپرپرد پایین منتهی می‌شود. در این منطقه مناطق حفاظت شده، تالاب ها و در کل محیط زیست بسیار ارزشمندی قرار گرفته است که به عنوان مقاصد گردشگری نیز شمرده می شوند. هر ساله گردشگران بسیاری برای دیدن جاذبه های منطقه آزاد انزلی می روند. جاذبه هایی همانند پهنه جنگلی فتاتو، تالاب انزلی، دریای خزر به همراه سواحل زیبا و ذخایر نهفته در کنار بندر انزلی با ارزشی که دارد در این منطقه قرار گرفته اند.

در شمال کشورمان، منطقه ویژه اقتصادی بندر امیر آباد در استان مازندران از جمله مناطقی است که به عنوان مناطق آزاد ایران در دستور بررسی است و پس از تصویب مصوبه های آن، به عنوان یکی دیگر از مناطق آزاد تجاری ایران شناخته خواهد شد.

منطقه آزاد اروند

منطقه آزاد اروند در شمال غربی خلیج فارس به وسعت 172 کیلومتر مربع در محل تلاقی دو رودخانه اروند رود و کارون واقع است و دارای مرز مشترک میان کشورهای همسایه عراق و کویت است. این منطقه با داشتن ظرفیتی از قبیل حمل و نقل جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. موقعیت ویژه جغرافیایی منطقه آزاد اروند و نقش کانال‌های ترانزیتی و استراتژیکی آن در تلاقی مسیرهای تجارتی نقش بسیار مهمی دارد. از مناطق آزاد ایران، اروند است که دسترسی آسان به راه‌های آبی بین‌المللی و دریای مدیترانه را از طریق مجاورت با دومین استان بزرگ عراق یعنی بصره فراهم می آورد.

منطقه آزاد ماکو

منطقه آزاد ماکو در تاریخ دقیق 5/10/1389 به عنوان یکی دیگر از مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسید. شهرستان ماکو در شمال غربی ایران و در استان آذربایجان غربی واقع شده که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان (منجمله کشور خود مختار نخجوان) و از غرب به جمهوری ترکیه و از جنوب به شهرستان خوی در ایران محدود است. شهر ماکو از جمله شهرهای زیبای ایران است که رودخانه زنگبار از دورن آن می گذرد و شهر را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می نماید.

همین موضوع تبدیل به دلیلی برای مطرح شدن شهر و توریستی شدن آن شده است. ناحیه جنوبی شهر به دلیل اینکه در دامنه کوه سبد قرار گرفته است، ساخت و ساز چندانی در آن وجود ندارد و سرسبزی بیشتری دارد. از طرفی در بخش های شمالی شهر، تعداد ساخت و ساز بیشتر و در نتیجه، آبادتر و بزرگتر است.

این شهر از لحاظ طبیعی موقعیت خاصی دارد: شمال و جنوب آن، کوهستانی است و از طرف غرب و شرق به جلگه‌های قلعه دره سی و چای باسار منتهی می‌گردد. ماکو با برخورداری از تمدن کهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه‌های متعدد فرهنگی و طبیعی به عنوان یکی از قطب‌های مهم گردشگری در ایران مشهور است. جدای از تمام این ها، بسیاری از مردم ایران برای خرید به ماکو سفر می کنند. بازار های بزرگی در این شهر وجود دارد که بازار بزرگ منطقه آزاد ماکو را می توان یکی از این موارد نام برد.

به دلیل تعداد بی شمار خریداران و البته گردشگران در بازارهای مناطق آزاد ایران و دلایل بی شمار دیگر، می توان این شهرها را موجب رونق اقتصاد ایران دانست.